Skip to content

Commit

Permalink
TRANS: reviewed az translation 6.3
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
kerimovscreations committed Nov 9, 2024
1 parent ac2b6f6 commit cfc06a0
Show file tree
Hide file tree
Showing 2 changed files with 20 additions and 21 deletions.
37 changes: 18 additions & 19 deletions 6-NLP/3-Translation-Sentiment/translations/README.az.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,10 +1,10 @@
# Tərcümə və mətn analizi ilə
# Tərcümə və mətn analizi ilə ML

Əvvəlki dərslərdə, əsas nitq birləşmələrinin çıxarılması kimi əsas NLP vəzifələrini yerinə yetirmək üçün səhnə arxasında istifadə edən TextBlob kitabxanası ilə bot yaratmağı öyrəndiniz. Hesablama dilçiliyində digər mühüm bir məsələ isə bir cümlənin danışıq və ya yazılı dildən digərinə dəqiq tərcümə edilməsidir.
Əvvəlki dərslərdə əsas nitq birləşmələrinin çıxarılması kimi əsas NLP vəzifələrini yerinə yetirmək üçün səhnə arxasında ML istifadə edən TextBlob kitabxanası ilə bot yaratmağı öyrəndiniz. Hesablama dilçiliyində digər mühüm bir məsələ isə bir cümlənin danışıq və ya yazılı dildən digərinə dəqiq tərcümə edilməsidir.

## [Mühazirədən əvvəl test](https://gray-sand-07a10f403.1.azurestaticapps.net/quiz/35/)
## [Mühazirədən əvvəl test](https://gray-sand-07a10f403.1.azurestaticapps.net/quiz/35/?loc=az)

Tərcümə çox çətin bir məsələdir, çünki minlərlə dil var və hər birinin çox fərqli qrammatika qaydaları ola bilər. Bir yanaşma, bir dili, məsələn, İngilis dilinin rəsmi qrammatika qaydalarını dilin özündən asılı olmayan bir struktura çevirmək və sonra başqa bir dilə tərcümə edərək geri çevirməkdir. Bu yanaşma aşağıdakı addımları atmağınızı tələb edir:
Tərcümə çox çətin bir məsələdir, çünki minlərlə dil var və hər birinin çox fərqli qrammatika qaydaları ola bilər. Bir yanaşma bir dili, məsələn, İngilis dilinin rəsmi qrammatika qaydalarını dilin özündən asılı olmayan bir struktura çevirmək və sonra başqa bir dilə tərcümə edərək geri çevirməkdir. Bu yanaşma aşağıdakı addımları atmağınızı tələb edir:

1. **İdentifikasiya**. Daxil olan dildəki sözləri isim, fel və s. kimi müəyyənləşdirin və ya işarələyin.
2. **Tərcümə yaradın**. Hədəf dil formatında hər sözün birbaşa tərcüməsini hazırlayın.
Expand All @@ -21,12 +21,11 @@ Lakin, 'İrland' dilində eyni cümlə çox fərqli qrammatik quruluşa malikdir

İngilis dilindəki `I feel happy` ifadəsi İrland dilində `Tá athas orm` formasında olardı. *literal* tərcüməsi `Xoşbəxtlik mənim üstümdədir`. olaraq anlaşılır.

An Irish speaker translating to English would say , not , because they understand the meaning of the sentence, even if the words and sentence structure are different.
İrland dilində danışan biri İngilis dilinə tərcümə edərkən `I feel happy` deyər, `Happy is upon me` (Xoşbəxtlik mənim üzərimdədir) deməz, çünki cümlənin mənasını fərqli formada başa düşülər, hətta sözlər və cümlə quruluşu fərqli olsa belə.

İrland dilindəki cümlə quruluşu:

- **feil** (Tá və ya is)
- **fel** (Tá və ya is)
- **sifət** (athas, və ya xoşbəxt)
- **isim** (orm, or mənim üzərimdə)

Expand All @@ -44,7 +43,7 @@ Sadə tərcümə yanlış tərcümələrə (bəzən möhtəşəmlərinə) gətir

İndiyə kimi təbii dil emalına rəsmi qaydalarla yanaşmalarını öyrənmisən. Başqa yanaşma sözlərin mənasını nəzərə almamaq və _onun yerinə maşın öyrənmə istifadə etməklə modeli tapmaqdır_. Əgər həm başlanğıc, həm də təyinat dillərdə çox sayda söz (*corpus*) və ya sözləri (*corpora*) tərcümə etmək istəyirsənsə, bu metod yaxşı işləyir.

Misal olaraq 1813-cü ildə Ceyn Austin tərəfindən yazılan məşhur inglis hekayəsi *Qürur və qərəz* nəzərə alaq. Əgər sən kitabı inglis dilində analiz etsən və insan tərəfindən *fransız* dilinə tərcümə olunmuş versiyasını oxusan orada bəzi söz birləşmələrinin _idiomatik olaraq_ digər dilinə tərcümə olunduğuna şahid olacaqsan. Tezliklə bunu görəcəksən.
Misal olaraq 1813-cü ildə Ceyn Austin tərəfindən yazılan məşhur inglis hekayəsi *Qürur və qərəzi* nəzərə alaq. Əgər sən kitabı inglis dilində analiz etsən və insan tərəfindən *fransız* dilinə tərcümə olunmuş versiyasını oxusan orada bəzi söz birləşmələrinin _idiomatik olaraq_ digər dilinə tərcümə olunduğuna şahid olacaqsan. Tezliklə bunu görəcəksən.

Misal üçün inglis dilində `I have no money`(mənim pulum yoxdur) ifadəsi hərfi olaraq fransız dilinə tərcümə olunanda `Je n'ai pas de monnaie` çevrilir. "Monnaie" sözü fransız dilində 'yanlış qohum' sözdür, belə ki 'money' və 'monnaie' sözləri sinonim deyillər. İnsan tərəfindən daha yaxşı tərcümə olsunsa `Je n'ai pas d'argent` kimi olardı, çünki burda daha aydın şəkildə pulun olmadığı mənası verir (nəinki 'monnaie' sözünün mənası 'boş dəyişiklik' mənasını verir).

Expand Down Expand Up @@ -90,7 +89,7 @@ Bu yanaşma Marvin tapşırığında gördüyümüz cümlə kimi çox rahatlıql

### ML yanaşmaları

ML yanaşması mətnin mənfi və müsbət hissələrini - tvitləri, film rəylərini və ya insanın xal ** yazılı rəy verdiyi hər şeyi əl ilə toplamaq olardı. Sonra NLP texnikaları fikirlərə və xallara tətbiq oluna bilər, beləliklə nümunələr meydana çıxa bilər (məsələn, müsbət film rəylərində mənfi film rəylərindən daha çox "Oskara layiqdir" ifadəsi olur və ya müsbət restoran rəyləri "iyrənc"dən daha çox "gurme" sözü istifadə olunur. ).
ML yanaşması mətnin mənfi və müsbət hissələrini - tvitləri, film rəylərini və ya insanın xal ** yazılı rəy verdiyi hər şeyi əl ilə toplamaq olardı. Sonra NLP texnikaları fikirlərə və xallara tətbiq oluna bilər, beləliklə nümunələr meydana çıxa bilər (məsələn, müsbət film rəylərində mənfi film rəylərindən daha çox "Oskara layiqdir" ifadəsi olur və ya müsbət restoran rəyləri "iyrənc"dən daha çox "gurme" sözü istifadə olunur.).


> ⚖️ **Nümunə**: Əgər siz siyasətçinin ofisində işləmisinizsə və yeni qanun müzakirə olunurdusa, seçicilər xüsusi yeni qanunu dəstəkləyən və ya əleyhinə olan e-poçtların daxil olduğunu görə bilərdiniz. Deyək ki, sizə e-poçtları oxumaq və onları *lehinə**əleyhinə* olmaqla 2 qrupa çeşidləmək tapşırılıb. Əgər çox e-məktublar olsaydı, onların hamısını oxumağa cəhd etmək sizə yorucu gələ bilər. Bir bot sizin üçün onların hamısını oxuyub başa düşsə və hər bir e-poçtun hansı qrupa aid olduğunu sizə bildirsə, gözəl olmazdımı?
Expand Down Expand Up @@ -134,7 +133,7 @@ Darcy, as well as Elizabeth, really loved them; and they were

## Məşğələ - hiss şkalasını yoxla

Sənin tapşırığın hiss şkaları istifadə etməklə *Qürur və Qərəz* mütləq sayda mənfidən daha çox müsbət cümlələrin olduğu halı təyin etməkdir. Bu tapşırıq üçün sən şkalanın 1 və ya -1 dəyərlərini müvafiq olaraq mütləq müsbət və ya mənfi kimi saya bilərsən.
Sənin tapşırığın hiss şkalaları istifadə etməklə *Qürur və Qərəz* mütləq sayda mənfidən daha çox müsbət cümlələrin olduğu halı təyin etməkdir. Bu tapşırıq üçün sən şkalanın 1 və ya -1 dəyərlərini müvafiq olaraq mütləq müsbət və ya mənfi kimi saya bilərsən.

**Addımlar:**

Expand All @@ -150,35 +149,35 @@ Nümunə [həll](https://github.com/microsoft/ML-For-Beginners/blob/main/6-NLP/3
✅ Bilik yoxlaması

1. Hiss cümlədə istifadə olunan sözlərə əsaslanır, lakin kod sözləri *anlayırmı*?
2. Sizcə, hiss şkalası dəqiqdirmi, başqa sözlə, siz xallarla *razısan*?
1. Xüsusilə, aşağıdaki cümlələrin mütləq **müsbət** şkala ilə qiymətləndirilməsinə razısan və ya razı deyilsən?
2. Sizcə, hiss şkalası dəqiqdirmi, başqa sözlə, xallarla *razısan*?
1. Xüsusilə aşağıdaki cümlələrin mütləq **müsbət** şkala ilə qiymətləndirilməsinə razısan, yoxsa razı deyilsən?
* “Nə gözəl atanız var, qızlar!” qapı bağlananda dedi.
* “Cənab Darsi ilə bağlı imtahanınız bitdi, məncə,” Miss Binqli dedi; "Və dua et, nəticəsi nə olacaq?" “Mən buna tam əmin oldum ki, cənab Darsinin heç bir qüsuru yoxdur”.
* Bu cür şeylər necə də gözəl baş verir!
* Dünyada bu cür şeylərə ən böyük nifrətim var.
* Seyə bilərəm ki, Şarlotta əla menecerdir.
* “Bu, həqiqətən də ləzzətlidir!
* “Bu, həqiqətən də ləzzətlidir!
* Mən çox xoşbəxtəm!
* Ponilər haqqında təsəvvürünüz ləzzətlidir.
2. Növbəti 3 cümlə mütləq müsbət əhval-ruhiyyə ilə qiymətləndirildi, lakin yaxından oxuduqda onlar müsbət cümlələr deyil. Nə üçün hisslərin təhlili onların müsbət cümlələr olduğunu düşündü?
* “Onun Niderfilddə qalması başa çatanda xoşbəxt olacağam!” Elizabet cavab verdi: “Kaş ki, sənə təsəlli verəcək bir şey deyə biləydim”; “Ancaq bu, mənim gücümdən tamamilə kənardır”.
* Səni xoşbəxt görə bilsəydim!
* Bizim əziyyətimiz, əzizim Lizzy, çox böyükdür.
3. Aşağıdakı cümlələrin mütləq **mənfi** şkalası ilə razısan və ya razı deyilsən?
3. Aşağıdakı cümlələrin mütləq **mənfi** şkalası ilə razısan, yoxsa razı deyilsən?
- Onun qürurundan hamı iyrənir.
- "Mən onun yad insanlar arasında necə davrandığını bilmək istərdim." "Onu eşidəcəksən, amma özünü çox qorxunc bir şeyə hazırla".
- Fasil' Elizabethin hissləri üçün qorxunc idi.
- "Mən onun yad insanlar arasında necə davrandığını bilmək istərdim." "Onu eşidəcəksən, amma özünü çox qorxunc bir şeyə hazırla."
- Fasil Elizabetin hissləri üçün qorxunc idi.
- Dəhşətli olardı!

✅ Jane Austen-in hər hansı bir həvəskarı başa düşəcək ki, o, tez-tez kitablarından İngilis Regency cəmiyyətinin daha gülməli aspektlərini tənqid etmək üçün istifadə edir. *Qürur və qərəz* əsərinin baş qəhrəmanı Elizabeth Bennett (müəllif kimi) diqqətli sosial müşahidəçidir və onun danışığı tez-tez ağır sözlərlə dolu olur. Hətta cənab Darsi (hekayədəki sevgi marağı) Elizabetin oynaq və zəhlətökən dildən istifadə etdiyini qeyd edir: “Sizinlə uzun müddətli tanışlığımızdan həzz alıram və sizin hərdən özünüzə aid olmayan fikirləri söyləməkdən böyük həzz aldığınızı da bilirəm."
✅ Jane Austenin hər hansı bir həvəskarı başa düşəcək ki, o, tez-tez kitablarından İngilis Regency cəmiyyətinin daha gülməli aspektlərini tənqid etmək üçün istifadə edir. *Qürur və qərəz* əsərinin baş qəhrəmanı Elizabet Bennett (müəllif kimi) diqqətli sosial müşahidəçidir və onun danışığı tez-tez ağır sözlərlə dolu olur. Hətta cənab Darsi (hekayədəki sevgi marağı) Elizabetin oynaq və zəhlətökən dildən istifadə etdiyini qeyd edir: “Sizinlə uzun müddətli tanışlığımızdan həzz alıram və sizin hərdən özünüzə aid olmayan fikirləri söyləməkdən böyük həzz aldığınızı da bilirəm."

---

## 🚀 Məşğələ

İstifadəçi məlumatlarından digər xüsusiyyətləri çıxarmaqla Marvin'i daha da yaxşılaşdıra bilərsinizmi?
İstifadəçi məlumatlarından digər xüsusiyyətləri çıxarmaqla Marvin-i daha da yaxşılaşdıra bilərsinizmi?

## [Mühazirə sonrası test](https://gray-sand-07a10f403.1.azurestaticapps.net/quiz/36/)
## [Mühazirə sonrası test](https://gray-sand-07a10f403.1.azurestaticapps.net/quiz/36/?loc=az)

## Təkrarlayın və özünüz öyrənin

Expand All @@ -187,4 +186,4 @@ Mətndən hissləri çıxarmağın bir çox yolu var. Bu texnikadan istifadə ed

## Tapşırıq

[Poetik lisenziya](assignment.az.md)
[Poetik lisenziya](assignment.az.md)
4 changes: 2 additions & 2 deletions 6-NLP/3-Translation-Sentiment/translations/assignment.az.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -2,10 +2,10 @@

## Təlimatlar

[Bu notbukda](https://www.kaggle.com/jenlooper/emily-dickinson-word-frequency) Azure mətn analitikası istifadə edərək hiss analizi üçün istifadə edilən 500-dən çox Emili Dikinsonun şeirlərini tapa bilərsən. Bu dataseti istifadə edərək dərsdə bəhs olunan texinika ilə analiz et. Şeirlərdən çıxarılan hiss nəticəsi daha təkmil Azure xidmətlərinin qərarları ilə tutuşurmu? Sənin fikrincə, nə üçün tutuşur və ya tutuşmur? Nəsə sənə müəmmalı gəldi?
[Bu notbukda](https://www.kaggle.com/jenlooper/emily-dickinson-word-frequency) Azure mətn analitikası istifadə edərək hiss analizi üçün istifadə edilən 500-dən çox Emili Dikinsonun şeirlərini tapa bilərsən. Bu dataseti istifadə edərək dərsdə bəhs olunan texnika ilə analiz et. Şeirlərdən çıxarılan hiss nəticəsi daha təkmil Azure xidmətlərinin qərarları ilə tutuşurmu? Sənin fikrincə nə üçün tutuşur və ya tutuşmur? Nəsə sənə müəmmalı gəldi?

## Rubrika

| Meyarlar | Nümunəvi | Adekvat | İnkişaf Etdirilməli Olan |
| -------- | ---------| ------- | ------------------------ |
| -------- | -------- | ------- | ------------------------ |
| | Müəllifin nümunə məlumatlarının tam analizi notbukda təqdim olunub | Notbuk natamamdır və ya analiz yerinə yetirilməyib | Notbuk təqdim olunmayıb |

0 comments on commit cfc06a0

Please sign in to comment.